Εγινε σύµβολο σύγκρουσης πολιτισµών, διεκδίκησης δικαιωµάτων και στιγµατισµού. Η γειτονιά του Αγίου Παντελεήµονα Αχαρνών µάς απασχολεί τα δύο τελευταία χρόνια.

Η υποβάθµισή της είχε αρχίσει από τη δεκαετία του ‘70, πριν λερωθούν οι τοίχοι µε συνθήµατα µίσους, όταν ελάχιστοι είχαν στραµµένο το βλέµµα τους στην περιοχή.

Τα κόκκινα τριαντάφυλλα στα δύο βάζα αντέχουν ακόµη δίπλα στους ξεραµένους κρίνους. Κάποτε, στο ψυγείο του ανθοπωλείου της ζούσε ένας κήπος. Οι πελάτες σχηµάτιζαν ουρές. Σήµερα, θα είναι ευχαριστηµένη αν πουλήσει σε µια µέρα ένα ρόδο. Η Πόπη Βεντουρή γερνάει σε αυτό το µαγαζί. Δουλεύει στη γωνία Πιπίνου και Αχαρνών τα τελευταία 50 χρόνια. Περνάει εδώ όλη της τη µέρα. Δεκατέσσερις ώρες αναµονής, µέχρι να ωθήσει κάποιος τη γυάλινη πόρτα της. Συχνά την παίρνει ο ύπνος µπροστά από την τηλεόραση.

Σκέφτεται να το κλείσει. Αλλωστε οι µόνες ευχάριστες αναµνήσεις που τη συντροφεύουν είναι τόσο µακρινές, που θυµίζουν σκηνές ασπρόµαυρης ελληνικής ταινίας.

«Ηταν ωραία εδώ. Ησυχα», λέει όταν τη συναντώ. Στη δεκαετία του ‘60 η πλατεία του Αγίου Παντελεήµονα δεν ήταν ένα τετράγωνο πολιορκηµένο από µπετόν. Στην αριστερή γωνιά, πίσω από την εκκλησία, βρισκόταν µια πισίνα.

Στην οδό Πιπίνου υπήρχε το θρυλικό καφενείο του Βυζούρη όπου συναγωνίζονταν οι άσοι της στέκας. Οι µεγαλύτεροι της γειτονιάς θυµούνται ακόµη τα πανελλήνια πρωταθλήµατα µπιλιάρδου και µιλούν µε θαυµασµό για τους παίκτες που «έφταναν τις 1.500 καραµπόλες». Η Αγίου Μελετίου ήταν περίφηµος εµπορικός δρόµος. Για να νοικιάσεις µαγαζί εκεί πλήρωνες πολλά εκατοµµύρια για αέρα.

Γειτονιά µε διασηµότητες
«Ζούσαν λεφτάδες εδώ. Απέναντι, στην Αχαρνών, έµενε µια κυρία που είχε τη µισή Αθήνα δικιά της», λέει η κ. Βεντουρή. «Στη γειτονιά σύχναζαν ηθοποιοί και πολιτικοί, ενώ η πεθερά µου είχε µια τρέλα µε τους διάσηµους. Τους φώναζε µε το µικρό τους όνοµα και είχε φιλία µε τον Ράλλη». Μιλάει για εκείνη την εποχή µε γλυκιά νοσταλγία. Εχει κοντά γκρίζα µαλλιά. Φοράει τζιν πουκάµισο, πράσινο παντελόνι και λευκή βαµβακερή κάλτσα µε φαγωµένο µαύρο µοκασίνι.

Η κουβέντα ταξιδεύει από το ‘60 στο ‘70, στα µπουκέτα που έφτιαχνε για γάµους και βαφτίσεις και στις ουρές έξω από το παλιό µαγαζί του Τζήµα στην Αχαρνών, όπου οι µανάδες αγόραζαν πασχαλιάτικα παπούτσια στα παιδιά τους. Φτάνουµε στη δεκαετία του ‘80. Κενό. Καµία Ανάµνηση. Στη δεκαετία του ‘90 εγκαθίστανται σε µεγάλους αριθµούς στην περιοχή οι πρώτοι µετανάστες. Και οι αναµνήσεις της κ. Βεντουρή, αλλά και άλλων παλιών κατοίκων και εµπόρων της περιοχής, ζωντανεύουν. Λες και κοιµήθηκαν για µία δεκαετία και ξύπνησαν σε µια περίοδο που αρκετοί από αυτούς περιγράφουν ως «εφιάλτη».

Αλλά η οικιστική, αισθητική, οικονοµική και κοινωνική υποβάθµιση της περιοχής είχε αρχίσει πολύ πιο πριν, σε µια περίοδο που η µετανάστευση δεν υπήρχε καν στον ορίζοντα και δεν είχε κλείσει ακόµα ο κύκλος της ελληνικής µετανάστευσης στη Δυτική Ευρώπη.

Αύριο: «Ο κύκλος της βίας στον Αγιο Παντελεήµονα»